Toksikoloji Nedir?
Zehirli maddeler ve zehirlenmeyle ilgili olan alana toksikoloji, bu alanla ilgilenen uzman kişilere ise toksikolog denir.
Bilindiği gibi çok geniş bir evrende yaşıyoruz ve burada birçok canlı türü varlık göstermektedir. Dolayısıyla bu canlıların bir kısmı yararlı özellikler gösterirken bir kısmı da temas halinde insanlara zarar vermektedir. Bu nedenle fiziksel veya kimyasal maddelerin kişiler üzerindeki olumsuz durumlarını yani zehirlenmeleri engellemek üzere çalışan alan toksikoloji alanıdır.
Toksikologlar çeşitli alt disiplinlerde çalışabilirler. Bu alt alanlar şu şekilde sıralanabilir: adli, çevresel, klinik, mesleki ve veteriner toksikolog. Bu disiplinlerin her birinde ayrı vakalarla ilgilenilir. Kimisi insan, kimisi hayvan, kimisi çevre, kimisi mesleki durumlar, kimisi adli tıp olaylarıyla ilgilenen bu disiplinlerin eğitimleri de değişmektedir.
Toksikoloji Hangi Hastalıklara Bakar?
Zehirlenmeyle ilgilenen bir bölüm olan toksikoloji her türlü zehirlenme vakasına bakar.
Canlılarla veya kimyasal maddelerle herhangi bir temas sonucu kişilerde beklenmedik bir etki oluşabilir. Bu etki ‘zehirlenme’ olarak tanımlanabilir. Eğer ki zehirlenmeye anında müdahale edilmezse kişilerin organları zarar görebilir, zehrin etkisiyle beyinlerinde veya hayati önem taşıyan başka organlarında kalıcı hasar oluşabilir veya bu kişiler anında ölebilir.
Dolayısıyla hemen müdahale etmenin çok önemli olduğu toksikoloji alanı kişilerin herhangi bir madde veya varlıkla teması sonucunda oluşan yan etkileri ve rahatsızlıkları çeşitli yöntemlerle gidermeye çalışır.
Toksikoloji Çalışma Alanları Nelerdir?
Toksikolojinin her biri farklı bir alanda çalışmak üzere birçok alt disiplini mevcuttur.
Bu alt alanlar şu şekilde sıralanabilir: tanımlayıcı toksikoloji, klinik toksikoloji, çevre toksikolojisi, endüstri toksikolojisi, adli toksikoloji, analitik toksikoloji, ekotoksikoloji, mesleki toksikoloji, davranış ve farmasötik toksikoloji olarak karşımıza çıkar. Bu disiplinlerin kimisi çevreyle, kimisi insanla kimisi de hayvanla veya farklı bir alanla ilgilenir.
Bunun dışında kimyasallarla ilgilenen toksikoloji de farklı alt disiplinlere ayrılır. İlaç, kozmetik, pestisit, gıda katkısı, ev temizlik malzemesi ve endüstriyel kimyasallar olarak sıralanabilen bu maddelerin her birinde farklı bir eğitim gerekir ve bu alanların inceleme alanları da değişir.
Toksikoloji Alanındaki Yeni Uygulamalar
Elbette ki teknoloji hayatımızda geniş bir yer kaplamakta ve birçok işimizi de kolaylaştırmaktadır. Teknolojinin kullanıldığı ve işlerin kolaylaştığı bu alanların başında da tıp bilimi gelir. Tabi ki söz konusu insan olunca kişinin rahatsızlık duyduğu her şey tıp veya eczacılık dalının ilgilendiği bir alandır.
Bu alanlardan biri olan ve insanların zehirlendiklerinde başvurdukları toksikoloji alanı ise kullandığı teknolojik aletlerle hem temas edilen maddenin içerik analizini çok çabuk ve güvenilir bir şekilde yapıyor hem de olası tüm yan etkileri ortaya koyuyor. Üstelik bu tür zehirlenmelerin önüne geçebilmek için gerekli olan panzehir ise yine teknoloji sayesinde kolaylıkla üretilerek yeterli doz kişilere veriliyor ve böylelikle en kısa zamanda kişiler sağlığına kavuşuyor.