Hormonlar vücudumuza endokrin bezlerince salgılanır. Bu bezler hormonların salgılanıp vücudumuza dağılmasını sağlayan kanallara iletilmesini sağlar. Bu hormonların vücut üzerinde birçok etkisi ve işlevi vardır. Sindirim sisteminin besinleri emmesi için farklı yönlerden etkilediği gibi üreme ve beden gelişimini de etkilemektedir. Organların durumu, ruh halimiz ve aktivite durumumuz bazı oranlarla bu hormonların etkisi altındadır. Endokrinoloji de, hormonların yapısını, vücuda etkisini ve düzensiz çalışmaları durumunda vücudumuzda oluşan hastalıkları inceleyen bilimdir. Endokrin bezleri ise, hipofiz, epifiz, hipotalamus, tiroit, pankreas, adrenal, testisler ve yumurtalıklardır. Kan dolaşımı aracılığı ile endokrin bezlerinin salgıladığı hormonlar vücuda yayılır. Vücudun dengesi bu hormonlar sayesinde sağlanır. Endokrin hormonlarının orantısız ve yanlış salgılanması sonucunda ise, çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaya ve vücudun dengesi bozulmaya başlar.
Endokrin Bezlerinin Yanlış Salgılanması
Endokrin bezlerinin hormonları yanlış salgılaması durumunda, vücudun dengesinin bozulmasına, üreme ve beden gelişimini olumsuz etkilemesine ve sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkilere sebep olur. Bu olumsuz etkileri inceleyen Endokrinoloji bilimi, hormon salgılanmasında iki farklı değişikliğe vurgu yapmıştır.
- İlki “hipofonksiyon” dur. Yani hormonun gereğinden az üretilmesi ve yeterince salgılanamamasıdır.
- Bir diğeri ise, “hiperfonksiyon” dur. Bu da hormonun gereğinden fazla üretimi ve salgılanması demektir.
Bu iki durum da vücutta olumsuz etkiler gözlemlenmektedir. Endokrinoloji bilimi de bu değişikliklerin sebep olduğu hastalıkları incelemektedir.
Endokrin Bezlerinin Yanlış Salgılanması Sonrası Oluşan Hastalıklar
Yukarıdaki sebeplerden dolayı vücudun dengesini bozan durumlar ortaya çıktığında endokrinologlar, salgı bezlerini etkileyen hastalığın tanısı koyar. Tanı koyulduktan sonra tedavi sürecine geçilir. Endokrinoloji bilim dalını ilgilendiren hastalıklar ise, diyabet, metabolik bozukluklar, tiroid, menopoz, osteoporoz, hipertansiyon, şişmanlık, kısırlık, salgı bezi tümörleri, boy kısalığı yani büyüme geriliğidir. Bu tanıları koymadan önce yapılması gereken bazı testler bulunmaktadır. Endokrinoloji biliminin ilgilendiği ana dalları ve bu hastalıkların açıklamalarını aşağıda bulabilmeniz mümkündür.
- Kanda fazla şeker oranının bulunması diyabet hastalığına sebep olmaktadır. Kan şekerinin ayarsız olması, körlüğe, böbrek yetmezliğine, dialize ve kangrenlere sebep olabilir. Endokrinoloji de bu hastalıkların tedavisi, diyabet diyeti, ağız yolu ile alınan ilaçlar veya insülin tedavisidir. Erken tanı bu tür hastalıkların oluşumunu yüksek oranda engellemektedir.
- Enerji seviyenizde düşüklük varsa bu durum tiroid bozukluğundan kaynaklanabilir. Ayrıca kas sertliği, duyu bozuklukları veya aşırı kilo problemleri de troid bozukluğundan kaynaklanıyor olabilir. Endokrinoloji troid bozukluğunun sebep olduğu az salgılanma veya aşırı salgılanması durumlarında vücudun tiroid dengesini sağlamaya veya fazla tiroidi bloke etmek üzere çalışır. Bunların yanı sıra troid kanseri ve büyüyen tiroid dokusunu yani guatrı tedavi eder.
- Endokrinoloji kemik hastalıkları ve büyüme geriliğine bağlı hastalıklarla da ilgilenmektedir. Kemiklerdeki kalsiyum eksikliğine bağlı oluşan hastalıkların tedavisi bu bilim dalına aittir. Ayrıca menopoz ve erkeklerdeki testis fonksiyonlarının etkisini kaybetmesi, yaşlılık gibi nedenler kemiklerin kolaylıkla kırılmasına neden olabilir.
- Üreme sistemindeki bozukluklarda Endokrinoloji biliminin ilgilendiği konulardandır. Bebek sahibi olmak isteyen birçok çift kısırlık gibi bir engel ile karşılaşmaktadır. Kısırlık tedavisinin yanı sıra, menopoz şikayetleri, adet düzensizliği, PKOS ve impontansı yani cinsel güçsüzlük hastalıklarını da içermektedir.
- Metabolik ve hormonal dengesizliklerden kaynaklanan aşırı kilo ve obezite de Endokrinoloji biliminin alt dalıdır.
- Ayrıca hipofiz bezlerine bağlı büyüme, hipertansiyon, lipit bozuklukları da Endokrinoloji biliminin alt dallarındandır.